ثعلبة بن میمونثَعْلبة بن میمون، فقیه و محدّث شیعی و از اصحاب امام جعفرصادق و امام موسی کاظم علیهماالسلام است. ۱ - کنیه‌های ثعلبهکنیهاش ابواسحاق بود و او را ابواسحاق فقیه ، ابواسحاق نحوی و اسدی کوفی نیز می خواندند. [۱]
محمدبن عمرکشی، اختیار معرفة الرجال، (تلخیص) محمدبن حسن طوسی، ص۳۷۵.
۲ - تاریخ تولد و وفاتاز تاریخ تولد و وفاتش اطلاعی در دست نیست. ۳ - خصوصیاتاز موالی بنی اسد و بنی سلامه بوده و به زهد و عبادت و نیک کرداری و فصاحت شهرت داشته است . در باره عبادت ثعلبه در مسجد کوفه و توجه هارون الرشید به او، روایتی نقل شده است. [۵]
عباس قمی، تحفة الاحباب فی نوادر آثار الاصحاب، ص۶۴.
[۶]
ابوالقاسم خوئی، معجم رجال الحدیث، ج۳، ص۴۰۹.
او را قاری و نحوی و لغوی نیز دانسته اند. [۹]
حسن بن یوسف علامه حلّی، رجال العلامة الحِلّی، ص۳۰.
۴ - نقل حدیث از ثعلبهاو از امام جعفرصادق، امام موسی کاظم و کسانی چون زُرارَة بن اَعیَن، حارث بن مغیره، حمادبن عثمان و محمدبن مسلم روایت نقل کرده است . کسانی چون احمدبن محمدبن ابی نصر بزنطی ، عبداللّه بن محمد حجّال ، عبداللّه بن بکیر، ابوسعید مکاری و بسیاری دیگر از او روایت کرده اند. [۱۱]
حسن بن یوسف علامه حلّی، رجال العلامة الحِلّی، ص۳۰.
[۱۲]
محمدتقی تستری، قاموس الرجال، ج۲، ص۴۹۱.
[۱۳]
ابوالقاسم خوئی، معجم رجال الحدیث، ج۳، ص۴۱۰ـ۴۱۱.
۵ - وثاقتنیامدن لفظ ثقه در رجال نجاشی سبب شده تا بعضی در وثاقت ثعلبه تردید کنند، اما این تردید کاملاً بی وجه بوده عبدلله مامقانی [۱۴]
عبداللّه مامقانی، تنقیح المقال فی علم الرجال، ج۱، بخش۲، ص۱۹۶.
و امین [۱۵]
محسن امین، لواعج الاشجان فی مقتل الحسین (ع )، ج۴، ص۲۵.
و دیگران ثعلبه را ثقه دانسته اند . [۱۶]
محمدبن عمرکشی، اختیار معرفة الرجال، (تلخیص) محمدبن حسن طوسی، ص۴۱۲.
۶ - آثارگفته اند که ثعلبه کتابی در حدیث داشته که راویان بسیاری از آن نقل کرده اند. [۱۹]
ابوالقاسم خوئی، معجم رجال الحدیث، ج۳، ص۴۰۹.
۷ - فهرست منابع• ابن داوود حلّی، کتاب الرجال، چاپ محمدصادق آل بحرالعلوم ، نجف ۱۳۹۲/۱۹۷۲، چاپ افست قم ( بی تا). • محسن امین، لواعج الاشجان فی مقتل الحسین (ع )، صیدا ۱۳۳۱، ص۱۴۱ـ ۱۴۲. • محمدتقی تستری، قاموس الرجال، تهران ۱۳۷۹ـ۱۳۹۱. • ابوالقاسم خوئی، معجم رجال الحدیث، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳. • محمدبن حسن طوسی، رجال الطوسی، چاپ جواد قیومی اصفهانی، قم ۱۴۱۵. • حسن بن یوسف علامه حلّی، رجال العلامه الحِلّی، چاپ محمدصادق بحرالعلوم، نجف ۱۳۸۱/۱۹۶۱، چاپ افست قم ۱۴۰۲. • عباس قمی، تحفة الاحباب فی نوادر آثار الاصحاب، چاپ جعفر حسینی، تهران ۱۳۷۰ ش. • محمدبن عمرکشی، اختیار معرفة الرجال، (تلخیص) محمدبن حسن طوسی، چاپ حسن مصطفوی، مشهد ۱۳۴۸ ش. • عبداللّه مامقانی، تنقیح المقال فی علم الرجال، چاپ سنگی نجف ۱۳۴۹ـ۱۳۵۲. • اسماء مصنفّی الشیعة المشتهرب رجال النجاشی، چاپ موسی شبیری زنجانی، قم ۱۴۰۷. ۸ - پانویس
۹ - منبعدانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «ثعلبة بن میمون»، شماره۴۲۴۳. |